DŹWIĘK I PRZESTRZEŃ

DŹWIĘK I PRZESTRZEŃ

Akustyka to słowo o wielu znaczeniach. 

Wydawałoby się – niewielka dziedzina na pograniczu muzyki i fizyki . Tymczasem – gdzie by nie spojrzeć – tam zostawił ślad jakiś akustyk! W projekcie domu, żeby nie zawalił się  z powodu hałasu. W instrukcji obsługi pralki albo zmywarki, określając jak głośno wolno im pracować.  W konstrukcji  „bezszelestnego” odkurzacza. Akustykom zawdzięczacie także sprawne działanie głośników, słuchawek, instrumentów, powstanie sprzętu do badań USG, aparatów słuchowych, opracowanie przepisów BHP (paragrafy dotyczące dopuszczalnego i szkodliwego hałasu), możliwość odczytywania dźwięku z „czarnych skrzynek” samolotów….

Ale…. To dopiero początek!

Zajrzyjcie TUTAJ, żeby dowiedzieć się jak „egzotycznym” i odległym  dziedzinom przydaje się wiedza z akustyki!

Mówiąc „akustyka” można tez mieć na myśli właściwości architektoniczne jakiegoś obiektu, które wiążą się z rozchodzeniem się w nim dźwięku. Mówimy więc o „złej” albo „dobrej” akustyce. Najlepsza akustyka jest oczywiście w miejscach specjalnie zaprojektowanych pod kątem organizacji koncertów lub wystąpień – salach koncertowych, teatrach, amfiteatrach.   

Zaskakująco „beznadziejną”  akustykę mają za to studia nagrań – tam dźwięk nie może swobodnie rozchodzić się po pomieszczeniu (brzmi więc „sucho” i płasko), ponieważ nagrałby się wielokrotnie – bezpośrednio z instrumentu i dodatkowo odbity od ścian.

Co wpływa na akustykę sali? Gdzie najlepiej nam się gra lub śpiewa?

Dźwięk rozchodzi się w każdym ośrodku, czyli materiale. Im gęstszy, twardszy materiał, tym lepiej będzie go przenosił i wzmacniał.  Pomyślcie – co brzmi głośniej – gitara (klasyczna) czy trąbka? Gdzie lepiej słychać kroki – na panelach czy na dywanie? Dlaczego dźwięk „niesie się” po jeziorze na drugi brzeg? (woda jest gęstsza od powietrza!)

Wracając więc do sal – kamienne wnętrza dadzą nam piękny, długi pogłos, drewniane – cieplejsze brzmienie, a wyłożone gąbką, kartonem, tkaniną -  wytłumią dźwięk.

Na TEJ STRONIE  możecie przeczytać  artykuły poświęcone „akustyce w praktyce”, np. o hałasie w domu, a także zobaczyć projekt i galerię jednej z najnowocześniejszych sal koncertowych w Polsce – Auli „Symfonia” w Katowicach.  Sala ta ma niezwykłą konstrukcję – można zmieniać jej właściwości akustyczne dzięki ruchomym elementom (drzwi, sufit).  Więcej o tym ciekawym projekcie przeczytacie TUTAJ. 

  W wolnej chwili zajrzyjcie też na kartę  "obejrzyj" - ciekawy wywiad o akustyce i o niezwykłych eksperymentach akustyczno-artystycznych.

Zapamiętaj:

Czym zajmuje się akustyka?

W jakich dziedzinach wykorzystywana jest wiedza z zakresu akustyki?

Co to jest pogłos i echo?

Czym różni się akustyka sali koncertowej i studia nagrań?

Dla ciekawskich:

 Co to jest muzyka topofoniczna?

MIĘDZY NATURĄ A KULTURĄ

Gdzieś tam, pomiędzy nimi, leży królestwo muzyki. 

Natura to wszystko, w czym człowiek nie „maczał palców”, kultura – to cała reszta, czyli to, co człowiek wymyślił lub stworzył.

Muzyka zrodziła się z natury. Wszystko, co w przyrodzie melodyjne i rytmiczne, musiało zainspirować pierwszych twórców - matki, które nuciły dzieciom do snu, zakochanych, wojowników, ludzi wspólnie pracujących  i świętujących.  Naturze muzyka zawdzięcza również surowce do budowy instrumentów.

Tymczasem ludzka natura, żądna wiedzy i władzy, kazała nam podejmować próby wyjaśnienia natury świata. Interesowało człowieka wszystko – od tego, skąd się biorą dźwięki, po to, skąd się biorą gwiazdy na niebie. Starożytny uczony chciał wiedzieć wszystko i znaleźć klucz do „wszechrzeczy”. Czyli w praktyce, np. za pomocą skorupy żółwia, rysika, tabliczki oraz własnego ucha rozgryźć zasadę działania wszechświata...

W ten właśnie sposób w umysłach pierwszych filozofów precyzyjna i nieco abstrakcyjna muzyka stała się bliska precyzyjnej i abstrakcyjnej matematyce.  A muzyka tajemnicza i niezmierzona -  spotkała się z równie tajemniczym i niezmierzonym kosmosem. Oblekając bezcielesne cyfry i liczby w dźwiękowe szaty, muzyka ukazywała piękno i sens matematyki, zaś harmonia czystych współbrzmień odzwierciedlała harmonijny ruch ciał niebieskich…. Teoria dla nas, w XXI wieku,  absurdalna - ale przez całe stulecia traktowana ze śmiertelną powagą! (polecam książkę: J. James „Muzyka sfer”)

Odtąd muzyka zaliczana była do NAUK ŚCISŁYCH i jeszcze kilkanaście wieków później wykładana na uniwersytetach obok algebry, geometrii i astronomii.

Wracając  zaś do faktów i „konkretów” – jeden ze starożytnych greckich filozofów, Pitagoras (tak, ten od trójkątów ;) ) zajmował się również badaniem właściwości dźwięków. Za pomocą MONOCHORDU (eksperymentalnego instrumentu o jednej strunie) sprawdzał zależności między długością struny a wysokością dźwięku.  Odkrył, że im struna krótsza, tym wyższy dźwięk, a skracanie struny o określoną część (połowę, ćwiartkę, jedną trzecią) daje w rezultacie dźwięki  „pasujące” do siebie.  Im prostsza proporcja – tym ładniej dźwięki się stapiają.  Wprawdzie o częstotliwościach i hercach słyszeć jeszcze wtedy nie mógł, ale jego odkrycie (że najzgodniejsze współbrzmienia – oktawy, kwinty, kwarty itp. przedstawić można za pomocą prostych proporcji liczbowych), potwierdzone na wiele sposobów, stało się podstawą europejskiego systemu dźwiękowego.

Prościej mówiąc – dzięki Pitagorasowi nie tylko obliczymy długość przeciwprostokątnej, ale także nastroimy pianino.

Kliknij w zdjęcie, żeby poczytać więcej!

Zapamiętaj: 

muzyka jako nauka matematyczna (ścisła) w starożytności i średniowieczu

Pitagoras jako prekursor akustyki

INAUGURACJA TRZECIEGO SEZONU BLOGOWEGO

Witajcie na stronach "wirtualnego podręcznika"!

Oto garść informacji o tym, jak będziemy korzystać z tego wynalazku.

Posty pojawią się po każdym "przerobionym" temacie.
Czytajcie je uważnie, bo moga się w nich ukrywać zadania do wykonania!
Zadania mogą polegać na posłuchaniu, obejrzeniu, napisaniu komentarza, ściągnięciu dokumentu i uzupełnieniu go, wysłaniu mi czegoś tajemniczego mailem...

Komentując - używajcie nicków, które pozwolą was zidentyfikować - najlepiej po prostu imienia i klasy (ewentualnie inicjału nazwiska, jesli jest was dwóch/dwie o tym samym imieniu)

Komentarze to nie forum, nie rozpętujcie w nich wojen światopoglądowych... na dyskusje postaramy się znaleźć czas na lekcjach.

Na poszczególnych kartach znajdziecie  - czytanki, zadania, muzykę, filmy, ciekawostki, informacje o konkursach muzycznych w okolicy oraz ogłoszenia.


Cóż. Rozgośćcie się ;)